تلویزیون مدار بسته، مجموعه‌ایست که به تصویربرداری توسط دوربین‌های ویدئویی و انتقال تصاویر برای نمایش محدود می‌پردازد. این سامانه‌ها از نظر چگونگی تهیه، مشاهده و ضبط اطلاعات به دو گروه آنالوگ و دیجیتال دسته بندی می‌شوند.

پیشینه
سامانهٔ تلویزیون مدار بسته برای اولین بار در سال ۱۹۴۲ و در جریان فرایند تولید موشک‌های وی-۲ آلمان توسط شرکت زیمنس بکار گرفته شدند. استفاده دیگری از دوربین مدار بسته برای اولین بار در سال ۱۹۶۸ در ایالات متحده آمریکا، شهر نیویورک، برای مبارزه با جرم و جنایت بود.

اهداف
تهیه تصاویر مداربسته ممکن است یکی یا چندتا از این اهداف اصلی را دنبال کند:

• حفاظت، حراست و ایمنی
• کنترل، مدیریت و نظارت
• آموزش و تحقیقات

امروزه از این سامانه برای حفاظت و نظارت بر اماکن مهم، اماکن پرتردد و اماکن پرخطر استفاده می‌شود. موزه‌ها، فروشگاه‌ها، زندان‌ها، فرودگاه‌ها، ایستگاه‌های مترو و راه‌آهن و حتی بیمارستان‌ها و مدارس از دیگر اماکنی است که به این سیستم‌ها مجهز شده‌اند. با وجود این سیستم، امکان شناسایی و تعقیب راحت تر مجرمان فراهم خواهد بود. البته باید اذعان کرد که در برخی اماکن همچون فروشگاه‌ها ابزارهای نظارتی دیگری هم همچون گیت فروشگاهی یا به اصطلاح دزدگیر لباس استفاده می‌شود که نواقص این ابزار را برطرف می‌سازد. کارکرد دیگر سامانه‌های مداربسته، کارکرد نظارتی است. امروزه مدیران زیادی بوسیله این سیستم‌ها بر کار نیروهای خود نظارت دارند. همچنین کنترل ترافیک شهرها نیز بر اساس این کارکرد سیستم‌های مداربسته استوار است.

انواع سامانه

سامانه‌های آنالوگ که براساس یک سیگنال پیوسته کار می‌کنند، نسبت به سیستم‌های دیجیتال از قدمت بیشتری برخوردارند. اجزای اصلی یک سیستم مداربسته در این سیستم را، دوربین مداربسته آنالوگ، مانیتور، دی وی آر، وی‌سی‌آر (ویدئوی مخصوص ضبط تصاویر)، سوئیچرهای دستی و اتوماتیک(برای انتخاب دستی یا خودکار دوربین)، پن و تیلت‌ها (موتورهای حرکت دهنده دوربین)، مالتی‌پلکسرها یا کوادها(برای تبدیل یک مانیتور به چندین مانیتور) و کابلهای کواکسیال(دارای مغزی و شیلد) تشکیل می‌دهند. هزینه ضبط تصاویر در این سیستم‌ها (بعلت نیاز به نوارهای ویدئویی و قیمت بسیار بالای وی‌سی‌آر) بسیار بیشتر از سیستم‌های دیجیتال است.

در سامانه‌های دیجیتال، تصویر در ابتدا به صورت دیجیتال برداشته شده و یا توسط یک دیجیتایزر(دیجیتال کننده) بصورت دیجیتال به سیستم وارد می‌گردد. از اینجا به بعد، می‌توان با تصویر ورودی به مثابه «اطلاعات» برخورد نمود. بدین معنی که پردازش، ضبط و تکثیر آن نیاز به سخت‌افزار خاصی نداشته و برای همه‌گونه عملیات، می‌توان از یک رایانه خانگی بهره‌برد.

امروزه گاهی از ترکیب دو سیستم نیز استفاده می‌گردد.

استفاده از دوربین‌های ویدئویی برای انتقال سیگنال را به یک جای خاص، در مجموعه‌ای محدود از ناظران است. دوربین‌های مدار بسته، اغلب برای نظارت در مناطق استفاده می‌شود که ممکن است نیاز به نظارت مانند بانک‌ها، قمار خانه‌ها، فرودگاه‌ها، تأسیسات نظامی و فروشگاه‌ها تکیه دارد. تجهیزات Cctv تجهیزات دوربینهای مدار بسته ممکن است مورد استفاده قرار گیرد برای قسمت‌های مورد پردازش را مورد مشاهده قرار دهد. مثلا مکان‌هایی که برای انسان مناسب تباشد سیستمهای دوربینهای مدار بسته ممکن است به طور مداوم کار کند و یا فقط به عنوان ملزم به نظارت بر رویدادهای خاص باشد شکل پیشرفته تری از دوربینهای مدار بسته، بهره گیری از ویدیوهای ضبط دیجیتال (DVRs) ضبط صدا فراهم می‌کند. با انواع کیفیت و عملکرد و ویژگی‌های گزینه‌های اضافی (مانند تشخیص حرکت به عنوان و ایمیل هشدار) از Cctv در مکان‌های عمومی برای مشاهده استفاده میشود؛ به ویژه در بریتانیا این سیستم مورد استفاده قرار می‌گیرد که عامل پیشگیری از شیوع جرم در بریتانیا بود. دوربینهای مدار بسته در ابتدا به عنوان ابزاری برای افزایش امنیت در بانک توسعه داده شدند.

فرایندهای صنعتی

که در فرایندهای صنعتی را تحت شرایط خطرناک برای انسان امروز هستند، اغلب توسط دوربینهای مدار بسته تحت نظارت دارند استفاده از دوربین‌های گرمانمای اپراتورها اجازه می‌دهد برای اندازه گیری دمای پروسه.

نظارت بر ترافیک

بسیاری از بزرگراه‌ها که ترافیک شبکه‌های گسترده نظارت بر سیستم‌ها، با استفاده از تلویزیون مدار بسته برای تشخیص گرفتگی و تصادفات اطلاع می‌دهد. بسیاری از این دوربین با این حال، از طرف شرکت‌های خصوصی اوست، و انتقال اطلاعات را به راننده جی‌پی‌اس سیستم است.

دوربین‌های تحت شبکه

دوربین های تحت شبکه که معمولا با عنوان دوربین های IP نیز معرفی می شوند را می توان متشکل از یک دوربین و یک کامپیوتر که با هم ترکیب شده اند توصیف کرد . بخش های اصلی یک دوربین تحت شبکه شامل یک لنز ، یک سنسور تصویر ، یک یا چند پردازشگر و یک حافظه می باشد. از پردازشگرها برای پردازش تصویر ، فشرده سازی (برای ذخیره ی تصاویر) ، آنالیز ویدیویی تصاویر و قابلیت های تحت شبکه استفاده می شود. از حافظه برای ذخیره سازی Firmware دوربین های تحت شبکه و همچنین برای ضبط تصاویر در خود دوربین و بدون نیاز به ابزار دخیره سازی پشتیبان استفاده می شود.

دوربین های تحت شبکه مانند یک کامپیوتر دارای آدرس IP می باشند که مستقیما به یک شبکه متصل هستند و می توانند در هر نقطه ای که اتصال شبکه وجود دارد قرار گیرند. این دوربین ها با دوربین های web camera تفاوت دارند، زیرا دوربین های وب تنها زمانی که بوسیله پورت USB یا پورت IEEE 1394 به یک کامپیوتر PC متصل باشند کار می کنند و برای استفاده از آن ها باید نرم افزار مخصوص روی همان کامپیوتر نصب شود. در حالی که دوربین های تحت شبکه دارای وب سرور، FTP (پروتکل انتقال فایل) و قابلیت ارتباط از طریق ایمیل می باشند و همچنین شامل بسیاری از پروتکل های شبکه ای و امنیتی دیگر می باشند.

دوربین های تحت شبکه را می توان طوری تنظیم کرد که تصاویر ویدیویی را از طریق شبکه IP منتقل کنند تا در محل دیگری به صورت زنده تصاویر آن ها را مشاهده نمود و هم چنین می توان تصاویر را به صورت دائمی یا طبق برنامه زمانی، در زمان رخ دادن اتفاق و یا با دستور کاربر ضبط کرد. تصاویر گرفته شده را می توان با فرمت های Motion JPEG، MPEG-4 و یا H.264 و از طریق پروتکل های مختلف شبکه منتقل کرد و یا به صورت تصاویر JPEG منحصر به فرد، بوسیله ی FTP ، e-mail و یا HTTP آپلود کرد.

برخی دوربین های تحت شبکه علاوه بر قابلیت های تصویر برداری، امکانات مدیریت رویدادها و قابلیت های تصویری هوشمند از قبیل تشخیص حرکت، تشخیص صدا ، اعلام خطر و ردگیری اتوماتیک را نیز دارند. همچنین اغلب دوربین های تحت شبکه قابلیت اتصال به تجهیزات خارجی مانند سنسور ها و رله ها را از طریق پورت ورودی/خروجی نیز دارند. امکانات دیگر شامل قابلیت های صوتی و امکان استفاده از تغذیه تحت شبکه (PoE) می باشد. هم چنین قابلیت های امنیتی پیشرفته و امکانات مدیریت شبکه در برخی دوربین های تحت شبکه در نظر گرفته شده است. شایان ذکر است امروزه بهترین سیستم نظارت تصویری تحت شبکه محصول شرکت axis وپاناسونیک می باشد.

ایمنی حمل و نقل

سیستم، cctv سیستم دوربین‌های مدار بسته ممکن است که در آن نصب شده که در آن اپراتور ماشین را می‌توان به طور مستقیم مشاهده افرادی که ممکن است با عملیات غیر منتظره ماشین صدمه دیده می‌شود. به عنوان مثال، در قطار مترو، دوربین‌های مدار بسته ممکن است اجازه دهد که پیش از بسته شدن درب‌ها و شروع به حرکت قطار به اپراتور کمک می‌کند ممکن دوربین مدار بسته برای کنترل مکان مثل پارک موزه و دیگر محیط عمومی باشد برای کنترل مردم حفظ امنیت مردم و مکان باشد.

استفاده جنایی

دوربین های مدار بسته همواره دارای محاسن و معایب متعددی می باشد ولی ظاهرا محاسن آن بر معایبش چیرگی دارد زیرا همواره افرادی در جوامع مختلف وجود دارند که می خواهند از خط قرمز ها عبور نمایند بنابراین وجود این ابزار سبب می شود از ترس شناسایی شدن مرتکب خلاف نشوند و یا اگر شدند به راحتی با این ابزار سودمند شناسایی می شوند.

حریم خصوصی

مخالفان دوربین مدار بسته بر عقیده‌اند که حریم خصوصی زیر سوال می‌رود تا ثیر منفی بر آزادی معنوی می‌باشد و ان‌ها هم چنین عقیده دارند. که دور بین مدار بسته جرم جنایت را کاهش نمی‌دهد بعضی منتقدان ان را برادر بزرگ نظارت می‌دانند اشاره به رمان هزار و نهصد و هشتاد و چهار نوشتهٔ جورج اورول دارد.